Publicatie: December 2013

 

 

Cris Boss (21 maart 1912 – 29 september 1968)

Op 5-jarige leeftijd raakte Cris onder de indruk van de orgelmuziek in de Prins Willem Kerk in Scheveningen. Al snel daarna studeerde Boss bij de organist van deze kerk, Van Nuffelen en werd hij benoemd tot assistent van de organist toen hij 9 jaar was. In deze functie mocht hij zo nu en dan de diensten begeleiden achter het orgel.

Later studeerde Cris bij Feike Asma en Jan Zwart, die hem onderwezen in het concertspel. Boss en Asma werden vrienden, waardoor zij o.a. de trouwdiensten van elkaar speelden. Op de foto hieronder ziet u Cris Boss, staande achter Feike Asma, tijdens diens huwelijk.

In 1933, op 21-jarige leeftijd, werd Boss benoemd tot eerste organist van de net gebouwde Laakkerk in Den Haag, een functie die hij vervulde tot eind 1951. Gedurende deze periode heeft hij zo’n 2.000 diensten begeleid.

In die tijd componeerde Cris zelf psalmbewerkingen, die nog steeds veel gespeeld worden in kerken in Nederland en California. In die tijd heeft Cris op veel orgels in Nederland en Europa concerten mogen geven, die erg gewaardeerd werden – vaak met stukken van J.S. Bach, zijn meest geliefde componist.

Cris trouwde in 1940 met Johanna van der Zwan en zij werden de trotse ouders van vier zoons en een dochter: Johan, Christiaan, Bastiaan, Gustaaf en Margaret.

Cris werkte gedurende 17 jaar als onderwijzer op de dr. H Colijnschool. Op 8 december 1951 stapte hij met zijn gezin op de boot en emigreerde naar Ripon, California, USA. Het was een moeilijke beslissing om afscheid van z’n orgel te nemen, maar de betere toekomstverwachtingen voor zijn jongens was de belangrijkste reden om te vertrekken.

In California kreeg Boss meteen een benoeming tot organist van de First Presbyterian Church in Modesto, California. Daar speelde hij met plezier, tot de kerk in 1965 werd afgebroken. Daarna speelde hij in een aantal andere kerken. Cris werd ook vaak gevraagd om concerten te geven door heel California. En hij had veel studenten, die later ook kerkdiensten begeleidden. In 1968 werd Boss een positie aangeboden bij de Univerity of Pacific als “Professor Organ Music and History”. Helaas stierf Boss op 56-jarige leeftijd, nog voor hij daar kon beginnen.

Van Cris Bos zijn twee uitgaven met bladmuziek verschenen. De eerste orgelmuziek van Boss is al zo’n 65 jaar geleden uitgegeven onder de titel ”Voorspelen en bewerkingen van veelgezongen Psalmen en Gezangen”. Deze uitgave was jarenlang uitverkocht, maar inmiddels opnieuw uitgeven.

De muziek uit de tweede uitgave is gecomponeerd door Boss vóór hij naar California emigreerde, maar nooit uitgegeven. Twee bewerkingen zijn opgedragen aan zijn leraar, Feike Asma. De manuscripten zijn uiteindelijk teruggevonden door zijn dochter, na het overleden van zijn vrouw Johanna in 2012 op 104-jarige leeftijd.

 

 


MUZIEKUITGAVEN

 

 
LUISTER MEE!
 

Er zijn helaas geen audio-opnamen beschikbaar waarop Cris Boss zijn eigen bewerkingen speelt. Wel is er een beperkt aantal oude opnamen van andere organisten die zijn werk van Boss vertolken. De geluidskwaliteit is slecht, maar vanwege het historische aspect geven we hieronder twee van deze opnamen weer. Psalm 135 werd door organist David Jolliff vertolkt tijdens de huwelijksplechtigheid van Cris’ dochter Margaret en Psalm 105 werd door Dirk Janszn Zwart gespeeld op het ‘eigen’ orgel van Boss te Modesto.De overige opnamen zijn van recente datum en door Cor van Dijk gespeeld op de Hauptwerk sampleset van de Domkerk te Utrecht (zie de website van Sonus Paradisi).

 

Psalm 105 (Dirk Janszn Zwart – historische opname)
Psalm 135 (David Jolliff – historische opname)
Psalm 72 (Cor van Dijk)
Psalm 77 (Cor van Dijk)
Psalm 48 (Cor van Dijk)
Psalm 39 (Cor van Dijk)